Hợp tác xã , điểm tựa nâng thu nhập
Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Long Hiệp, xã Long Hiệp từ 51 thành viên ban đầu với 50ha sản xuất, nay đã phát triển lên 72 thành viên, 170 ha canh tác, trong đó 20 ha trồng lúa hữu cơ kết hợp nuôi tôm càng xanh, gần 150 ha sản xuất lúa thương phẩm. Sản phẩm gạo hữu cơ "Hạt Ngọc Rồng" của HTX đạt chuẩn OCOP 4 sao, có mặt không chỉ trong các tỉnh, thành mà còn trên sàn thương mại điện tử.
Mỗi năm, HTX liên kết và tiêu thụ khoảng 1.600 tấn lúa gạo cho thành viên và hộ liên kết. Nhờ mô hình này, lợi nhuận bình quân mỗi ha tăng thêm khoảng 3 triệu đồng/vụ, thu nhập của thành viên cao hơn 8–12% so với sản xuất nhỏ lẻ. HTX đã giúp 11 hộ thoát nghèo, 12 hộ vươn lên khá giả, hai thành viên được Trung ương Đoàn trao giải thưởng Lương Định Của – "Nhà nông trẻ tiêu biểu toàn quốc".
Kết quả có được nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật đồng bộ: Từ cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chất lượng với giá thấp; chuyển giao kỹ thuật canh tác lúa hữu cơ; đến khâu chế biến, đóng gói, truy xuất nguồn gốc. Đầu ra sản phẩm được HTX ký hợp đồng bao tiêu với giá cao hơn thị trường, giúp nông dân không còn nỗi lo "được mùa mất giá".
Ớt chỉ thiên - cây xóa nghèo ở Long Hiệp
Cũng ở Long Hiệp, HTX nông nghiệp Thành Công với sản phẩm chủ lực là ớt chỉ thiên đang tạo nên bước đột phá. Với 18 thành viên và hơn 200 hộ liên kết, HTX tổ chức sản xuất trên hàng chục ha.
Ông Thạch Sô Phanh, một hộ liên kết, trồng 3.000 m² ớt với giá bao tiêu 11.000 đồng/kg, mỗi năm lãi gần 50 triệu đồng. Ông Thạch Rinh, với gần 3 công đất, cho biết thu nhập từ ớt cao gấp 3–4 lần rau màu khác, thời gian thu hoạch kéo dài tới 7–8 tháng.
Với năng suất bình quân 25 tấn/ha, nông dân trồng ớt bao tiêu luôn có lợi nhuận tối thiểu 50 triệu đồng/ha, thậm chí cao hơn khi giá thị trường tăng. Ớt chỉ thiên được xem là "cây xóa đói giảm nghèo" ở địa phương, vừa giúp tăng thu nhập, vừa tạo thêm việc làm thời vụ cho lao động nhàn rỗi.
Tận dụng cây lục bình – từ phế thải thành "vàng"
HTX thủ công mỹ nghệ Quyết Thắng.
Ở Tam Bình, HTX thủ công mỹ nghệ Quyết Thắng chứng minh một cách tiếp cận sáng tạo khác: Tận dụng nguyên liệu sẵn có, kết hợp với công nghệ thiết kế, chế tác để tạo sản phẩm giá trị cao.
Cây lục bình, vốn chỉ là thức ăn cho gia súc, nay trở thành nguyên liệu chính cho hơn 1.000 lao động nữ trong HTX. Với các khóa đào tạo nghề, chị em phụ nữ đã biến lục bình thành nhiều sản phẩm phong phú: Từ thảm, giỏ, khay giấy, ghế salon cho đến sản phẩm cao cấp xuất khẩu sang châu Âu, Đài Loan (Trung Quốc).
Chị Nguyễn Thị Như Thủy (ấp An Hòa B, xã Bình Ninh) chia sẻ: "Trước đây đi làm thuê bấp bênh, nay học nghề đan lục bình, mỗi tháng tôi có thu nhập 4,5 triệu đồng, đủ để lo cho con ăn học".
Nhờ HTX, nhiều phụ nữ nghèo đã có việc làm ổn định, nâng cao vị thế trong gia đình và cộng đồng.
Khẳng định thương hiệu gạo hữu cơ Tấn Đạt
Tại xã Vũng Liêm, HTX Sản xuất Dịch vụ nông nghiệp Tấn Đạt đang khẳng định tên tuổi trên thị trường gạo hữu cơ. Với 65 thành viên, 100 ha lúa hữu cơ, trong đó 30 ha đạt chứng nhận quốc tế (USDA, EU, JAS, COR), HTX đã đăng ký nhãn hiệu độc quyền "Gạo hữu cơ Tấn Đạt".
Sản phẩm gạo được đóng gói hút chân không, có mã truy xuất nguồn gốc, bán với giá 30.000 – 40.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với gạo thường. Trung bình mỗi tháng, HTX cung cấp khoảng 15 tấn gạo cho doanh nghiệp, cửa hàng nông sản sạch, mở ra triển vọng xuất khẩu.
HTX Tấn Đạt còn tạo việc làm ổn định cho 65 lao động thường xuyên, cao điểm vụ thu hoạch lên tới 80 người, thu nhập tối thiểu 4,5 triệu đồng/tháng. Đây không chỉ là mô hình kinh tế hiệu quả mà còn là một hình mẫu về ứng dụng công nghệ cao, sản xuất sạch gắn với truy xuất nguồn gốc.
Chuyển đổi số – mở rộng đầu ra cho nông sản
Theo ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Công Thương Vĩnh Long, đến giữa năm 2025, tỉnh đã có 1.071 sản phẩm OCOP, trong đó 186 sản phẩm đạt 4 sao và 10 sản phẩm đạt 5 sao. Đây là nền tảng để nông sản địa phương vươn xa, tham gia vào hệ thống phân phối hiện đại.
Đặc biệt, trong Tuần lễ "Vươn mình nông sản Vĩnh Long" tổ chức trực tuyến trên TikTok Shop và Sendo Farm, đã tiêu thụ hơn 185 tấn nông sản, thu hút 622.000 lượt xem livestream, gần 1,57 triệu lượt tương tác. Những đặc sản như bưởi năm roi, cam sành, khoai lang, dừa trọc đã tiếp cận người tiêu dùng cả nước chỉ qua vài cú "click chuột".
Ngành công thương tỉnh cũng đang xây dựng phòng livestream miễn phí cho nông dân, HTX, doanh nghiệp để bán hàng trực tuyến, coi đây là công cụ xúc tiến thương mại bền vững.
Ông Trần Thanh Hà, nông dân xã Đông Thành, cho biết: "Nhờ áp dụng VietGAP, dùng phân hữu cơ, quản lý sâu bệnh đúng quy trình, bưởi năm roi của tôi vừa ngon vừa an toàn. Liên kết với doanh nghiệp nên đầu ra ổn định, không còn lo ‘được mùa mất giá’".
Ở lĩnh vực chế biến, ông Nguyễn Thanh Việt, Giám đốc Công ty TNHH Bánh Nhật Ngọc, đã phát triển nhiều sản phẩm từ khoai lang Vĩnh Long như bánh phồng, khoai sấy rong biển, bánh trung thu… đạt chuẩn OCOP 4 sao. Nhờ chế biến sâu, khoai lang, sản phẩm nông nghiệp truyền thống đã trở thành đặc sản có giá trị gia tăng cao, vừa mở rộng thị trường, vừa tạo thêm việc làm cho lao động địa phương.
Định hướng phát triển kinh tế tập thể gắn công nghệ
Theo Liên minh HTX tỉnh Vĩnh Long, toàn tỉnh hiện có 192 HTX với 9.050 thành viên, trong đó 21 HTX đã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tiêu thụ, truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh đó là 866 tổ hợp tác với hơn 42.500 thành viên, đóng vai trò quan trọng trong phát triển nông thôn.
Giai đoạn 2022–2025, tỉnh đề ra mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 0,41%/năm, giảm tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số 2%/năm.
Để đạt được mục tiêu này, Vĩnh Long xác định: Phát triển HTX kiểu mới gắn với công nghệ cao, công nghệ 4.0; Đẩy mạnh ứng dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc; Khuyến khích chế biến sâu, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu tập thể; Xây dựng kho bảo quản lạnh, điểm thu mua cơ động để chuỗi cung ứng không bị đứt gãy; Hỗ trợ đào tạo nghề, đặc biệt cho phụ nữ và lao động nghèo, giúp họ tự chủ kinh tế./.
