Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới hiện đại
Ninh Bình xác định chuyển đổi số là giải pháp trọng tâm để hiện đại hóa nông thôn. Do vậy, các xã, phường trong tỉnh đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào quản lý, điều hành, sản xuất, kinh doanh và cung cấp dịch vụ công, tạo nền tảng cho mô hình nông thôn mới thông minh.
Giao Ninh là một trong những xã được lựa chọn để xây dựng mô hình nông thôn mới thông minh.
Nhiều địa phương đã đưa nền tảng số vào điều hành công việc, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, đồng thời tạo điều kiện để người dân dễ dàng tiếp cận thông tin và dịch vụ công ngay tại nhà. Trong lĩnh vực nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao và mô hình sản xuất thông minh giúp nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, đồng thời giảm thiểu chi phí và rủi ro trong canh tác.
Song song với đó, thương mại điện tử cũng được khuyến khích phát triển rộng rãi, tạo cơ hội tiêu thụ nông sản bền vững và mở rộng thị trường cho người nông dân. Những thành quả bước đầu cho thấy chuyển đổi số không chỉ là xu hướng, mà còn là hướng đi đúng đắn trong chiến lược xây dựng nông thôn mới hiện đại tại Ninh Bình.
Một trong những điểm sáng trong quá trình này là xã Giao Ninh, địa phương được hình thành sau khi sáp nhập các xã Giao Phong, Giao Thịnh và thị trấn Quất Lâm (tỉnh Nam Định cũ), nay thuộc tỉnh Ninh Bình.
Giao Ninh hiện là một trong 9 xã điểm của cả nước được Bộ Nông nghiệp và Môi trường lựa chọn để xây dựng mô hình nông thôn mới thông minh. Giao Ninh tập trung xây dựng chính quyền số, mũi đột phá trong chiến lược phát triển nông thôn mới thông minh.
Sau khi hệ thống chính quyền địa phương hai cấp được kiện toàn, xã đã đưa vào hoạt động Trung tâm Phục vụ hành chính công, triển khai các phòng học thông minh, thư viện điện tử, hệ thống camera giám sát an ninh, cùng nền tảng hỗ trợ tư vấn khám chữa bệnh từ xa.
Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Giao Ninh đã chứng minh hiệu quả rõ rệt khi giúp người dân xử lý các thủ tục nhanh chóng, minh bạch. Với người cao tuổi chưa quen sử dụng công nghệ, xã bố trí cán bộ hướng dẫn tận tình, tạo điều kiện để ai cũng có thể tiếp cận dịch vụ hiện đại.
Hệ thống camera thông minh lắp tại các tuyến đường trọng điểm giúp tăng cường quản lý an ninh trật tự, hỗ trợ lực lượng chức năng kịp thời xử lý các tình huống phát sinh. Trong lĩnh vực giáo dục, ba phòng học thông minh được trang bị máy tính, hệ thống điểm danh tự động bằng camera, giúp học sinh tiếp cận môi trường học tập hiện đại và số hóa toàn diện.
Kết quả là người dân Giao Ninh ngày càng tin tưởng vào mô hình chính quyền số, yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập. Đến nay, thu nhập bình quân đầu người của xã đã vượt mốc 100 triệu đồng/người/năm, một con số ấn tượng với khu vực nông thôn.
Hướng tới xây dựng nông thôn mới thông minh, bền vững
Hiện, Ninh Bình đang rà soát, đánh giá để công nhận các xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu theo bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025. Đồng thời, Ninh Bình cũng chủ động xây dựng hệ thống văn bản điều hành chương trình nông thôn mới giai đoạn 2026-2030, chờ hướng dẫn chính thức từ Trung ương.
Một trong những trọng tâm sắp tới là đẩy mạnh chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm), góp phần phát triển kinh tế nông thôn dựa trên thế mạnh đặc thù của từng địa phương. Đến nay, toàn tỉnh đã có 980 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của ngành hàng nông sản địa phương gắn với thương hiệu, chất lượng và giá trị gia tăng cao.
Sau 15 năm xây dựng nông thôn mới, những miền quê Ninh Bình trở nên giàu sức sống.
Hạ tầng thiết yếu ở khu vực nông thôn cũng được chú trọng đầu tư đồng bộ, từ y tế, giáo dục đến văn hóa - thể thao, tạo điều kiện để người dân tiếp cận dịch vụ cơ bản một cách thuận tiện, nâng cao chất lượng sống.
Đặc biệt, mô hình "Tổ công nghệ số cộng đồng" đã được thành lập tại tất cả các xã, cùng với việc phủ sóng internet 100% xã trên toàn tỉnh. Đây là yếu tố then chốt góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn, tạo điều kiện để người dân tiếp cận thông tin, học tập, làm việc và giao thương trong môi trường số.
Việc chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, mà còn từng bước hình thành hình ảnh "nông dân số", "nông thôn số": chủ động ứng dụng công nghệ, làm chủ thông tin, kết nối thị trường qua nền tảng số, góp phần định hình nền nông nghiệp hiện đại, bền vững.
Theo Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, phấn đấu đến năm 2030, cả nước sẽ có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó ít nhất 35% đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, và khoảng 10% đạt chuẩn nông thôn mới hiện đại. Khoảng 50% số xã nông thôn mới nâng cao sẽ đạt ít nhất 70% tiêu chí xã nông thôn mới hiện đại.
Để đạt được mục tiêu trên, việc triển khai chuyển đổi số sâu rộng tại các địa phương như Ninh Bình là minh chứng cho bước đi đúng hướng. Nông thôn không còn là "vùng trũng" về công nghệ mà đang từng bước trở thành điểm sáng về đổi mới, sáng tạo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số và xã hội số quốc gia.
Thành công bước đầu trong xây dựng nông thôn mới thông minh tại Ninh Bình cho thấy chuyển đổi số đang mở ra hướng phát triển mới, không chỉ về mặt kỹ thuật hay hạ tầng, mà còn ở nhận thức, tư duy và văn hóa số của người dân nông thôn.
Khi công nghệ được ứng dụng sâu rộng, Ninh Bình đang dần trở thành hình mẫu trong phát triển nông thôn bền vững, nơi người dân sống thuận tiện hơn, làm việc hiệu quả hơn và hướng tới một xã hội nông thôn hiện đại, thông minh, nhân văn.
